Inge Woutersen

Inge Woutersen

Buiten de kaders van de ‘zorghokjes’: onze spreekuren bij revalidatiecentra

In 2011 is onze collega Gina gestart met spreekuren bij revalidatiecentrum Merem. ‘Sinds 2004 ben ik werkzaam als re-integratiecoach, en ben ik erg bekend geraakt met het werkveld. Je ziet dat er voor de cliënt een groot gat is tussen revalidatie en re-integratie. Er spelen bij de revalidatie al arbeid gerelateerde kwesties. Op het spreekuur kunnen revalidanten die vragen kwijt: dat brengt inzicht, rust en begrip.

Welke vragen komen er op tafel en hoe zie ik de overdracht van revalidatie naar re-integratie het liefst voor me? Graag vertel ik mijn verhaal.

Een sprong in het diepe

Op een netwerkbijeenkomst in het kader van NAH, ontmoette ik een maatschappelijk werker die werkzaam was bij een revalidatiecentrum. Al pratend ontdekten wij dat onze werkzaamheden op elkaar aansloten. Wij vroegen ons af of we daar niet wat mee konden doen ten behoeve van de revalidant. In een gesprek met de coördinerend revalidatiearts aldaar bleek dat zij daar gelijk voor open stond.

Na één spreekuur kwam ik erachter dat mensen hele verhalen te vertellen hadden en geëmotioneerd bij mij aan tafel zaten.

Ik greep deze kans met beide handen aan. In samenspraak met het multidisciplinair team organiseerden we een-op-een gesprekken met revalidanten. Ik ben er ingesprongen en we zouden wel zien hoe het ging lopen. Na één spreekuur kwam ik erachter dat mensen hele verhalen te vertellen hadden en geëmotioneerd bij mij aan tafel zaten. Blij en vaak opgelucht, omdat er iemand was die antwoord had op de vragen die al lang door het hoofd spookten. Dit paste niet in het half uurtje dat we aanvankelijk hadden gepland. We schroefden het op naar kennismakingsgesprekken van een uur.

Vanaf dat moment ben ik door blijven gaan met de re-integratiespreekuren. Ondanks dat ik zelf tweemaal van organisatie veranderde (vanwege de economische crisis en reorganisaties), bleef het spreekuur overeind. Als ik erop terug kijk is dat bijzonder. Mijn werkgevers wisten niet goed wat ze ermee aan moesten: het bleef namelijk een blinde gok of deze inspanningen daadwerkelijk trajecten en dus geld gingen opleveren. Dat weet je niet van te voren, en nog steeds niet. Maar ik ging door, want ik zie wat een toegevoegde waarde dit voor de revalidant heeft.

Overdracht

In 2015 kwam ik bij WijDoen werken en zijn we deze samenwerking/ re-integratiespreekuren gaan uitbreiden naar meerdere klinieken. Bij de één zijn dit fysieke spreekuren, bij de ander komt de aanmelding van de revalidant per mail of telefoon. Dat is vaak vanuit de maatschappelijk werker, maar soms ook via de revalidatiearts of de ergotherapeut.

De mensen die bij ons op het spreekuur komen worden voorgedragen vanuit de revalidatie. Over het algemeen hebben wij alleen een naam en geboortedatum wanneer iemand bij ons aan tafel schuift. Soms krijgen we van te voren een overdracht toegestuurd vanuit de maatschappelijk werker. Zij weten vaak al veel meer over de revalidant en dat schetst voor ons gelijk een breder beeld. Zo krijgen we bijvoorbeeld informatie over de thuissituatie of wordt meteen duidelijk dat ik vooral moet ingaan op kwesties die de bedrijfsarts opperde. Dat werkt perfect en is heel prettig voor de revalidant. We horen natuurlijk graag het verhaal van diegene zelf, maar de details van te voren maken het makkelijker voor de revalidant om het aan te vullen en het geeft een duidelijker plaatje. Zo wordt ook voorkomen dat alles dubbel vertelt moet worden.

Hulpvragen

Tijdens het gesprek maken we kennis, luister ik naar hun verhaal en denk ik met ze mee. Vragen beantwoorden is vaak de start. Gedurende de revalidatie lopen revalidanten al rond met arbeid gerelateerde vragen. Ieder mens is anders dus ieder verhaal is anders, maar vaak zien we dat ze niet weten hoe de Wet Verbetering Poortwachter in elkaar zit. Daar is vanuit de werkgever niet altijd voorlichting over. Ik merk dat door aan revalidanten uit te leggen hoe de ziektewet werkt, waarom een bedrijfsarts of werkgever een bepaalde beslissing neemt, mensen al een stuk rust krijgen omdat ze de reden erachter begrijpen.

Ons uitgangspunt na al die jaren ervaring is: pak je revalidatie, gooi daar je hele ziel en zaligheid en alle energie in.

Het komt ook voor dat iemand ineens een mail krijgt dat het salaris gekort gaat worden zonder enige uitleg, of er is (terecht) paniek omdat de bedrijfsarts tijdens de revalidatie al met een uitgebreid re-integratievoorstel komt. Ons uitgangspunt na al die jaren ervaring is: pak je revalidatie, gooi daar je hele ziel en zaligheid en alle energie in. Neem alle tools tot je die je kunt gebruiken, maar ga niet je aandacht verdelen. Als je ook meteen gaat starten met de re-integratie terwijl daar voor jezelf zoveel onzekerheid ligt dan loop je het risico dat je beide trajecten half doet.

Spin in het web

Gedurende het spreekuur leggen we ook uit wat wij als re-integratiebureau kunnen betekenen en hoe wij coachen. Als coach ben je de spin in het web om de cliënt heen: zoals gezegd leggen we wetgeving uit, maar ook het contact met de bedrijfsarts en werkgever is één van onze taken. Niet dat een werknemer niet mondig genoeg is, maar er zitten zoveel haken en ogen aan een re-integratietraject. Als je niet weet waar je het over hebt, is dat lastig. Daarbij kunnen wij ook een werkgever ondersteunen met adviezen, want ook de werkgever zit vaak vol vragen en weet niet altijd hoe te handelen.

Wij zijn een klankbord en een brug. Dat is een mooie rol!

We gaan, mits onze cliënt en de bedrijfsarts ervoor open staan, mee naar deze gesprekken. Wij kunnen hier van meerwaarde zijn, omdat wij wekelijks contact hebben met onze cliënten en ook bij hen thuis komen. Iemand krijgt van de bedrijfsarts bijvoorbeeld een opbouwschema mee en die spreken elkaar weer over 6 weken. Door ons directe contact zien wij heel snel wat het met iemand doet als diegene meer gaat werken of als er een verschuiving in de werkzaamheden plaatsvindt. Wij kunnen dan sneller bijsturen. Het is toch iedere keer spannend wat de ingezette actie voor weerslag op de cliënt heeft.

Als zieke werknemer ben je kwetsbaar en wil je het liefst functioneren zoals je altijd hebt gedaan. We zien daarbij dat het voor onze cliënten moeilijk is om onder woorden te brengen wat dingen met ze doen of hoe iets bij ze binnenkomt. Ze begrijpen het zelf vaak niet, wat het uiterst moeilijk maakt om het onder woorden te brengen naar je werkgever. Daarin zijn wij een klankbord en een brug. Dat is een mooie rol!

Werkgever, bedrijfsarts en het UWV

De revalidanten hebben een contract bij een werkgever of een uitkering bij het UWV. We zien dat wanneer iemand een ziektewet- of WGA-uitkering heeft, een traject aanvraag snel wordt goedgekeurd. Het UWV weet ook af van onze spreekuren. En zij zijn blij wanneer iemand vanuit de uitkeringssituatie zich naar vermogen weer wil inzetten voor de samenleving. Bij werkgevers ligt dat anders. We kijken met de revalidant wat het juiste moment is om richting de werkgever of bedrijfsarts te gaan. Wie moeten we binnen de organisatie benaderen om een ingang te vinden voor een coachtraject? We zorgen er altijd voor dat de revalidant zelf de regie houdt. Wanneer het contact met de werkgever erg slecht is, wat helaas ook wel eens gebeurd, dan nemen we zelf het initiatief.

Het is altijd afwachten hoe een werkgever reageert op onze aanbieding om te gaan ondersteunen. Er zijn werkgevers die vinden dat ze zelf alle expertise hebben, waardoor de deur gesloten is en blijft. Dat kan soms heel pijnlijk zijn voor revalidanten die graag onze ondersteuning willen, want als de werkgever niet wil dan houdt het op. Het gebeurt ook dat een direct leidinggevende juist blij is dat wij contact zoeken, maar dat die zelf geen akkoord krijgt binnen de eigen organisatie. Dan is het lastig voor beide partijen: zowel voor de leidinggevende als voor de revalidant die wij dan soms emotioneel aan de telefoon krijgen.

In die 11 jaar tijd heb ik zelden gehad dat de revalidant geen verdere begeleiding wil. Allemaal zijn ze onzeker en daarom blij dat er iemand is die kan ondersteunen op alle fronten en die ook begrijpt waar het over gaat. En wij zien dat als iemand niet goed begeleid wordt, er veel levensgeluk blijft liggen. Er is niets zo deprimerend als telkens tegen je eigen beperkingen aanlopen en er zelf niet uitkomen. Je bent kwetsbaar, en niet de helpende hand gereikt krijgen om een stap verder te komen kan een lijdensweg worden.

Toekomstvisie

Voor de toekomst hopen wij dat het gat tussen revalidatie en re-integratie ondervangen wordt door goede ondersteuning en begeleiding. Binnen het revalidatietraject zien wij het liefst dat er vanaf de start al aandacht is voor arbeid. Wanneer wij zo vroeg mogelijk aangehaakt zijn, kunnen wij onmiddellijk in actie komen wanneer het zover is. De warme overdracht vanuit de revalidatie heeft voor ons en de cliënt een grote toegevoegde waarde: meegeven wat zij al hebben opgebouwd en wat wij weer kunnen gebruiken bij het volgende traject.

Het is voor onze cliënten belangrijk om de re-integratie zoveel mogelijk aan te laten sluiten op de revalidatie zodat zij niet “in een gat vallen”. Nu gebeurt het regelmatig dat ze van een strak gestructureerde week (het revalidatie traject) -waarbinnen altijd ruimte is om hun vragen te stellen en onzekerheden te delen- naar de maandag waarop niets meer gepland staat. Waarbij ze de hele week moeten gaan vullen en de buitenwereld er vaak vanuit gaat dat ze wel weer mee kunnen doen zoals ze altijd hebben gedaan. De brieven vanuit het UWV liggen al op de mat of de telefoon gaat al meerdere keren over, terwijl de cliënten thuis nog zoekende zijn hoe zij hun leven weer moeten vormgeven. Onze droom is dat wij ten alle tijde aan kunnen sluiten op het revalidatie traject zodat onze cliënten nooit in een gat vallen maar juist met al hun verworven tools verder kunnen gaan.’

Gina Kroonstuiver

Deel dit bericht

Gerelateerde artikelen:

Wij zijn benieuwd wie onze site bezoekt

Volledig anoniem, helpt u ons hier ontzettend mee. Alvast onze dank.