Werken na het coronavirus

Werk hervatten met Long Covid

Wanneer is het juiste moment?

Het juiste moment om weer aan het werk te gaan zal voor iedereen verschillend zijn. Wanneer je hersteld bent van het coronavirus komt er waarschijnlijk veel op je af. Het is belangrijk om eerst de juiste zorg te krijgen voor de lichamelijke klachten. Kijk bijvoorbeeld op Nazorg voor patiënten na een Coronabesmetting (c-support.nu) of https://coronaplein.nu/ voor hulp.

Het is belangrijk om eerst voldoende rust te ervaren en een goede balans te vinden in de thuissituatie. Dit kan een uitdaging zijn wanneer je laag in je energie zit en/of snel benauwd bent. Wanneer iemand thuis al zo goed mogelijk met de nieuwe situatie leert omgaan, zal dit uiteindelijk ook het re-integreren bevorderen. Gedurende de re-integratie is de balans tussen privé en werk altijd belangrijk, waarbij het werk niet ten koste moet gaan van de energie thuis. Aan het begin kan dit soms onvermijdelijk zijn, maar dit hoort uiteindelijk af te nemen.

Tips en adviezen

• Bespreek met je (bedrijfs)arts hoe het verder moet met je werk.
• Informeer jezelf goed over je rechten, plichten en mogelijkheden.
• Houd contact met je werkgever (als je die hebt) en met collega’s.
• Bepaal in overleg met je artsen en werkgever wanneer het juiste moment is om weer aan het werk te gaan.

Terug naar je oude baan/ ander werk/ arbeidsongeschikt?

De eerste besmettingen van het coronavirus zijn al langer dan een jaar geleden, en dat maakt dat er mogelijk al mensen zijn die al langer dan een jaar met langdurige gevolgen thuis zitten. Het kan hierbij zijn dat de gevolgen zodanig ernstig zijn dat het terugkeren naar jouw oude werkplek niet meer mogelijk lijkt. Volgens de Wet verbetering Poortwachter wordt dit al na een jaar bepaald, en na twee jaar zal aan de hand van een WIA-keuring zelfs een arbeidsgeschiktheidspercentage berekend worden. Hoewel iedereen hoopt dat de gevolgen niet zodanig van negatieve invloed op het functioneren en je werk zijn, is het goed om te weten wat je moet doen als je wel in deze situatie zit.

Wanneer samen met jouw werkgever wordt afgesproken dat het wel mogelijk is om in je oude baan terug te keren, zal er een eerste spoortraject in gang gezet worden. Hierbij wordt een bedrijfsarts betrokken om jouw re-integratie te begeleiden. Het is altijd belangrijk om duidelijke afspraken met jouw werkgever te maken over de re-integratie. Daarnaast zal niet iedereen de gevolgen van Long Covid begrijpen, waardoor het wordt aangeraden om jouw werkgever en/of betrokken collega’s mee te nemen in jouw proces. Zo worden onduidelijkheid of onbegrip vermeden.

Wanneer de werkgever of jijzelf besluit dat het niet meer mogelijk is om terug te keren naar de oude werkplek, zal er ander werk gezocht moeten worden. In dit geval wordt een tweede spoortraject in gang gezet. Dit kan echter meer belastend zijn dan het onderzoeken van mogelijkheden bij de oude werkgever, waardoor dit meestal niet de voorkeur heeft. In sommige gevallen is dit alleen niet mogelijk en wordt er besloten dat er een nieuwe baan gevonden moet worden. Aangezien dit een lastige situatie kan zijn, kun je een re-integratiecoach in te schakelen.

Wanneer de gevolgen zodanig belemmerend zijn voor de werksituatie, kan het resultaat zijn dat je arbeidsongeschikt wordt verklaard. Dit houdt in dat het UWV op dat moment geen mogelijkheden ziet om betaald werk te kunnen verlenen. Dit houdt echter niet in dat dit in de toekomst ook niet mogelijk is.

Het re-integratieproces met Long Covid

Opbouwen van werk

Het is vooral van belang om de re-integratie rustig op te bouwen. Het brein en het lichaam moeten weer wennen aan de activiteiten, waarbij dit het beste werkt met kleine stappen. Zie dit als een soort spier die langzaam weer zwaarder belast wordt. Het opbouwen van uren is niet hetzelfde als het opbouwen van taken. Spreek kleine stappen af en evalueer tussendoor goed of het al mogelijk is uit te breiden, of dat er een stapje terug genomen moet worden. Het is belangrijk om te voorkomen dat je een te grote stap maakt, en dit weer een grote impact heeft op jouw klachten.

Welke beperkingen kan ik tegenkomen in mijn werksituatie en hoe ga ik daar mee om?

Je bent vol goede moed weer aan het werk gegaan. Toch lukt het niet meer om je werk te doen zoals je gewend was. Dit kan te maken hebben met lichamelijke of psychische klachten, zoals vermoeidheid (beperkte belastbaarheid), geheugen- en concentratieproblemen, verminderde conditie, verwerkingsproblemen (rouw, angst, depressie) etc. Wat moet je dan doen?

• Overleg met de bedrijfsarts.
• Bedenk wat je nodig hebt om je werk zo goed mogelijk te kunnen doen. Bijvoorbeeld: een rustige werkplek, vaker thuiswerken, andere werkzaamheden of meer pauzes. Overleg daarna met je leidinggevende wat er mogelijk is.
• Meld je (deels) ziek als (nieuwe) aanpassingen niet helpen.
• Informeer je collega’s dat werken minder goed gaat dan je had gehoopt. Vertel wat je wel en niet kunt en probeer samen naar oplossingen te zoeken. Hiermee creëer je begrip en verminder je de kans op irritaties.
• Probeer te accepteren dat het tijd kost om te herstellen. Het gaat vaak met vallen en opstaan.
• Met name bij cognitieve klachten (bijv. concentratieproblemen en geheugenproblemen) is het belangrijk om jouw werk anders aan te pakken. Bijvoorbeeld: doe één taak tegelijk (ook een gesprekje met collega’s tussendoor zorgt voor afleiding), werk met to do’s, schrijf informatie op, neem een korte pauze voordat je concentratievermogen afneemt.
• Bij een beperkte belastbaarheid is ritme en balans van belang. Zorg ervoor dat je fysieke inspanning en mentale inspanning met elkaar afwisselt, maar ook routinematige handelingen en niet-routinematige handelingen. Zorg hiertussen voor voldoende ontspanning en rust. Start eerst met een goede basis, en ga daarna pas uitbreiden.

Wat kan een re-integratie coach voor mij doen?

Er zijn diverse re-integratiebureau’s die specialist zijn in het helpen van mensen die terug willen keren naar hun werk en last ondervinden van chronische klachten. Zij kunnen als gesprekspartner dienen, adviezen geven en jou bijstaan in het proces van re-integratie (maar ook de thuissituatie) Succesvol re-integreren is niet alleen afhankelijk van de ernst van het letsel, maar ook de manier waarop het wordt gedaan. WijDoen is gespecialiseerd in re-integreren met mensen met langdurige klachten (zoals beperkte belastbaarheid, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, verwerkingsproblematiek) en kan helpen! Op basis van onderzoek door middel van een neuropsychologische intake of neuropsychologisch onderzoek wordt er in kaart gebracht wat de gevolgen/beperkingen zijn, om vervolgens samen met de coach naar mogelijkheden te kunnen kijken.

Mijn werkgever heeft nog geen kennis over het coronavirus, wat kan ik hem hierover vertellen?

Juist omdat de gevolgen bij iedereen anders zijn, en de daadwerkelijke oorzaak en het beloop nog zo onduidelijk zijn, is het belangrijk om jouw werkgever en naaste collega’s te betrekken in jouw proces. Wacht niet op antwoorden, maar geef zelf aan waar jij behoefte aan hebt. De gevolgen zijn niet aan de buitenkant te zien, waardoor je onbegrip kunt ervaren of sneller over je grenzen gaat. Maak daarom duidelijke afspraken om vanuit beide kanten transparant te zijn en verwachtingen te kunnen scheppen, waardoor onnodige druk of onbegrip voorkomen kan worden.

Wat is de rol van de bedrijfsarts?

Je werkgever is samen met jou verantwoordelijk om zo snel mogelijk weer aan het werk te gaan. Een bedrijfsarts wordt betrokken als iemand uitvalt en geeft advies aan jou en aan de werkgever ten aanzien van de re-integratie. Hij of zij begeleidt je tijdens je ziekte en bij de terugkeer naar het werk. Jouw situatie wordt in kaart gebracht en stapsgewijs wordt jouw re-integratie geëvalueerd. Het is belangrijk om vanaf het begin contact te hebben met de bedrijfsarts. Je spreekt de bedrijfsarts eens in de 6 tot 12 weken. Je hebt de plicht om bij de bedrijfsarts te verschijnen, behalve als dat echt niet mogelijk is vanwege je klachten. De gesprekken met de arts zijn vertrouwelijk. Hij of zij mag je privégegevens en medische gegevens niet delen met je werkgever, huisarts of specialist zonder jouw toestemming.

Ik heb geen werk

Het kan natuurlijk ook voorkomen dat je langdurige klachten hebt na het coronavirus en dat je op dat moment geen baan hebt. Mogelijk ook door de indirecte gevolgen van het coronavirus. Dit maakt het extra moeilijk. Emotioneel gezien, maar ook omdat het opbouwen in uren bij een nieuwe werkplek minder vanzelfsprekend is, en kan het lastiger zijn om te weten hoeveel uren en welke taken je nog aan kunt.

Hoe bereid ik mij goed voor om weer aan het werk te gaan?

Je hebt nog resterende gevolgen na het coronavirus, of bent al hersteld en wilt weer gaan solliciteren. Dit moment is persoonlijk en ook afhankelijk van jouw omstandigheden. Belangrijk is dat je thuissituatie in balans is. Soms is het hierbij nodig om extra hulp in te schakelen. Het is echter begrijpelijk dat dit in sommige situaties niet mogelijk is vanwege financiële druk. Probeer je allereerst goed te oriënteren. Zelfkennis is van belang; wat kun je wel of niet aan, hoeveel uren zou je kunnen en willen werken etc. Focus op je mogelijkheden.

Als je een uitkering bij het UWV hebt, kun je een ”Naar werk” traject aanvragen. Hierbij ondersteunt een jobcoach jou bij het vinden van een baan.

Wat vertel ik wel/niet over mijn ziekteproces tijdens solliciteren?

In de wet staat dat je in een cv of tijdens een sollicitatiegesprek niets hoeft te melden over je gezondheid of ziekteverleden. Werkgevers mogen er ook niet naar vragen.

Je bent wél verplicht om zaken aan te geven die je beperken bij het uitoefenen van de functie. Als je bijvoorbeeld aangepaste werktijden nodig hebt of taken niet kunt uitvoeren, moet je dat melden. Dat hoeft niet meteen tijdens het eerste sollicitatiegesprek maar wel voor je in dienst treedt. Het arbeidsvoorwaardengesprek kan hiervoor een goed moment zijn.

Op de korte termijn lijkt het misschien niet slim om te vertellen dat je Long Covid hebt. Sommige werkgevers hebben een negatief beeld van “mensen met beperkingen” en vinden het risicovol om jou in dienst te nemen.

Op de lange termijn biedt vertellen wel voordelen. Je kunt dan afspraken maken met je nieuwe werkgever. Bijvoorbeeld over aanpassingen in werk(tijden) of werkplek, en bezoeken bij medische specialisten. Uiteindelijk hechten veel werkgevers belang aan transparantie. Daarnaast is het voor jouzelf ook prettiger ergens te werken waar er begrip is voor de situatie.

Werk is een te grote stap, wat nu?

Zoals benoemd is het belangrijk voordat je aan het werk gaat eerst goed te weten wat je kunt. Wanneer werk een te grote stap is, en je een uitkering krijgt bij het UWV, is er de mogelijkheid om re-integratiediensten aan te vragen die begeleid worden door een coach, waaronder een re-integratiecoach van WijDoen. Hierbij bestaan twee verschillende opties: Modulaire re-integratiediensten of een Werkfit- traject. De modulaire re-integratiediensten zijn o.a. gericht op het activeren en het vergroten van de fysieke en psychische weerbaarheid in relatie tot werk. Een Werkfit-traject is o.a. gericht op het in kaart brengen van de belastbaarheid en jou zoals de naam het zegt “werkfit” te maken.