Mijn werknemer heeft NAH, wat nu?

Kan mijn werknemer nog terugkeren naar zijn oude baan?

Of de werknemer met NAH nog terug kan keren naar zijn oude baan hangt van veel verschillende factoren af. Zo kunnen er veranderingen optreden die het werk kunnen belemmeren zoals lichamelijke beperkingen of cognitieve beperkingen. Daarnaast is het ook afhankelijk van iemands eigen aanpassingsvermogen en leerbaarheid; kan iemand zich goed aanpassen aan de nieuwe situatie? Ook is het erg belangrijk in hoeverre de werksituatie aangepast kan worden naar de nieuwe situatie; bijvoorbeeld minder werkuren, andere taken etc.

Hoe lang duurt het voordat mijn werknemer weer terug is?

Dit is voor iedereen anders. Zorg er voor dat je  vanaf het begin af aan nauw betrokken bent bij het proces, om ook op de hoogte te zijn welke stappen jouw werknemer doorloopt. Zo is de herstelperiode voor iedereen anders, waar de één wel een revalidatietraject doorloopt en de ander thuis herstelt. Daarnaast kan het betekenen dat de werknemer niet meer volledig terugkeert, en minder uren kan maken.

Wordt mijn werknemer weer helemaal de oude?

Kort door de bocht gezegd: nee, in veel gevallen niet. De interpretatie van helemaal de oude kan voor iedereen echter anders zijn, aangezien iemand met NAH erna zijn leven weer zo kan inrichten dat hij net zo tevreden is als ervoor. De gevolgen van NAH zijn echter uiteenlopend; ieder hersenletsel is uniek, en daarom zijn de resterende gevolgen bij iedereen anders. Lees hier meer informatie over niet-aangeboren hersenletsel.

Wat als mijn werknemer niet meer in de eigen functie kan terugkomen?

Een disfunctionerend werknemer door hersenletsel, wat nu? Dit hoeft niet altijd te betekenen dat een werknemer niet meer in zijn eigen functie kan terugkomen, maar wanneer dat wel het geval is zal er gekeken moeten worden naar een andere functie die wel passend is. Indien hier ook geen mogelijkheid voor is, zal er een tweede spoortraject ingezet moeten worden.

Waar loopt mijn werknemer na NAH in zijn werk tegen aan?

Grofweg kunnen er op alles wat zich op het werk afspeelt problemen voorkomen. Dit is echter voor iedereen anders, afhankelijk van de gevolgen na NAH (lees hier meer over de gevolgen van NAH). Denk hierbij aan de mobiliteit om überhaupt op het werk te kunnen komen, de communicatie, het volhouden van het aantal uur werk, en het kunnen uitvoeren van de werkzaamheden.

Wat heeft een werknemer nodig om weer in zijn baan terug te keren?

Ruimte en tijd: werkdruk en stress gaat ten koste van de energie die al beperkt is. Langzaam kunnen opbouwen: het brein en lichaam weer langzaam laten wennen aan werkzaamheden, ontdekken hoe je het beste om moet gaan met de beperkingen op je werk, dan dit langzaam opbouwen.

In een arbeidssituatie moet extra aandacht worden besteed aan energieverdeling, aan een evenwicht tussen inspanning en ontspanning, en aan reserves voor thuis. Mensen met hersenletsel streven ernaar het leven van voor het letsel zo volledig mogelijk te hervatten. Ze zullen zich met alle energie die zij hebben op de werkzaamheden storten en proberen dat net zo goed te doen als voorheen. Ze houden dan nog onvoldoende rekening met hun beperkingen. Het gevolg hiervan kan zijn dat ze niet meer problemen of gebreken kunnen compenseren of opvangen, zowel thuis als op het werk. Dit uit zich vervolgens in een toename van cognitieve en emotionele klachten en minder aangepast gedrag. Er lijkt dan dus tijdelijk achteruitgang op te treden. Werk kan belangrijk zijn maar mag niet alle energie vergen. Tijdig stoppen, voordat de grens bereikt is, moet daarom rationeel en vooral niet emotioneel bepaald worden. Het is daarom in eerste instantie belangrijk om de uren en werkzaamheden eerder te langzaam dan te snel en met kleine stapjes op te bouwen.

Werken kost meer energie dan men verwacht. Zo heeft arbeidsreintegratie niet alleen betrekking op iemands arbeidscapaciteiten maar ook op de sociale interactie. Zo kost ‘even’ een praatje met een collega veel energie en leidt dit af van het werk. Na een praatje moet iemand zijn eigen taak met alle beschikbare energie weer opnieuw opstarten.

Hoe kun je een werknemer met NAH weer beter laten functioneren?

Waarschijnlijk komt bij jou  de vraag op: wat kan ik als werkgever doen om mijn werknemer tijdens re-integratie te ondersteunen?

Voor jou als werkgever ligt er een balans tussen de werknemer moeten beschermen tegen te snel willen gaan enerzijds en soms een duwtje in de rug te geven om iets gewoon weer te proberen. De getroffene kan soms namelijk zijn of haar grenzen niet meer goed  inschatten. Bovendien kan zij/hij minder zelfvertrouwen hebben, omdat het lichaam niet meer zoals voor het hersenletsel werkte en de persoon veranderd is. Het is daarom belangrijk dat je de persoon met hersenletsel het gevoel geeft dat je vertrouwen hebt in de persoon. Gericht op de competenties in plaats van beperkingen, zonder verwachtingen te hebben. Dat zal soms een uitdaging zijn. Het belangrijkste daarom is om als werkgever vaak de vinger aan de pols te houden hoe het gaat. En zo goed en eerlijk mogelijk met elkaar te blijven communiceren over hoe de samenwerking verloopt, zodat deze eventueel bijgesteld kan worden.

Hoe kan mijn werknemer zijn werkzaamheden het beste opbouwen?

Er wordt in de re-integratiewereld veel met vaste opbouwschema’s gewerkt. Enerzijds hebben deze een voordeel omdat ze houvast geven. Anderzijds kunnen deze ook demotiverend werken wanneer het even wat minder gaat tijdens het opbouwen.  Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het voor mensen met hersenletsel het beste werkt als tijdens het opbouwen van de werkzaamheden zo veel mogelijk positieve ervaringen worden opgedaan. 

Je kunt opbouwen in uren en opbouwen in werkzaamheden. Iemand kan in eerste instantie beginnen met makkelijke administratieve taken waar geen tijdsdruk bij komt kijken of veel zaken van afhangen. Zo kan iemand zelf de eerste stappen van vertrouwen op doen. Het opbouwen in uren is niet hetzelfde als het opbouwen in werkzaamheden. Hier verkijkt men zich vaak op. In eerste instantie begint iemand misschien met werkzaamheden die niet bij zijn oorspronkelijke functie horen. Na verloop van tijd is het verstandig om de taken uit iemands oorspronkelijke functiepakket weer uit te proberen en op te bouwen. De taken worden dan inhoudelijk opgebouwd. De inhoud van de werkzaamheden zal een grotere impact op iemand hebben. Het kan daarom zijn dat iemand eerst in het aantal uur een stapje terug doet wanneer inhoudelijk in de werkzaamheden wordt opgebouwd. Het is raadzaam om de momenten van vooruit kijken en vervolgens de evaluatie kort op elkaar te houden.

Er kunnen bepaalde momenten zijn dat het opbouwen langzamer dan verwacht gaat. Mede ook omdat de gebeurtenissen in de privésituatie een impact hebben op de persoon. Anderzijds kan tijdens het opbouwen ook blijken dat wanneer iemand weer de taken van de eigen functie oppakt, het ineens makkelijker wordt om de uren op te bouwen. Onderschat daarnaast ook niet dat het opbouwen van iemands eigenlijke werkzaamheden een enorme boost in zelfvertrouwen kan geven. Deze groei in het zelfvertrouwen kan ervoor zorgen dat het uitvoeren van de werkzaamheden minder moeite kosten en de persoon meer energie heeft. Het opbouwen kan daardoor sneller gaan.

Pas op dat er niet te snel wordt opgebouwd en dat jpuw werknemer de taken aankan. Het is belangrijk dat hij/zij na het werken thuis nog energie over heeft om ontspannende activiteiten te kunnen ondernemen, sociaal contact te kunnen onderhouden en aan de dagelijkse verplichtingen te kunnen voldoen (zoals het huishouden). Werk en privé moeten met elkaar in balans zijn. Het kan zijn dat het aantal uur of de werkzaamheden nog te veel is voor je werknemer, maar dit misschien niet aangeeft. Iemand lijkt dan op het werk weer goed mee te komen, maar is thuis helemaal niets meer waard. Informeer daarom altijd hoe het thuis gaat. Let tevens ook goed op signalen als regelmatig ziekmelden, vakantiedagen opnemen of het aantal contracturen willen verminderen. Dit zijn tekenen dat iemand het eigenlijk niet volhoudt en moet compenseren.

Welke werkaanpassingen zijn er mogelijk?

Dit is volledig afhankelijk van de werkplek. Soms zijn kleine aanpassingen al voldoende: een eigen werkruimte, meer structuur in de werkzaamheden, afbakenen van werkzaamheden, vaste momenten waarop de persoon gestoord mag worden etc. Soms zijn er grotere aanpassingen nodig, zoals een andere functie.

De rol van een re-integratie bureau voor jou als werkgever

De re-integratiecoach is er zowel voor de cliënt als de werkgever. Afhankelijk van het 1^e of 2^e spoor wordt er gekeken met cliënt(e), de werkgever en de bedrijfsarts wat haalbaar is binnen de huidige werkplek (1e spoor) qua belastbaarheid en werkzaamheden. Indien er een 2^e spoortraject ingezet wordt, zal de re-integratiecoach begeleiden om werk elders te vinden.

Het re-integratiebureau houdt overzicht over alle wettelijke verplichtingen van de Wet Verbetering Poortwachter. WijDoen kan helpen. Zo komt je in contact met ons.

Wat zijn mijn wettelijke verplichtingen als werkgever in de re-integratie van mijn werknemer?

Als werkgever moet je aan wettelijke verplichtingen voldoen, en kun je je daarom afvragen wat de wetgeving omtrent NAH is. Lees hier alles over de Wet Verbetering Poortwachter